Uitgezonden op wo. 26 jan., 22:20 - NPO 2
Schone Bergen valt in de prijzen
Schone Bergen heeft - met de Engelse titel Clean Mountains - de prijs voor Festival Director’s Award voor best korte documentaire op het Cannes Short Film Festival gewonnen.
Daarnaast won de film de Award of Excellence in de categorie korte documentaire van de Best Shorts Competition Award.
Schone Bergen, geregisseerd door Geertjan Lassche, is een persoonlijke videobrief van berggids Jangmu Sherpa, zus van de befaamde bergbeklimmer Mingma G. Sherpa. Berggids zijn is de belangrijkste bron van inkomen voor de Sherpa’s, maar door de pandemie blijven de toeristen weg. Oorspronkelijke bewoners van de Himalaya zien dit als een straf van de goden en daarom proberen ze hen weer gunstig te stemmen. Dit doen ze door de bergen zo goed als ze kunnen weer schoon te maken. Met helmcamera’s volgen we hoe de Sherpa’s hoog op de Mount Everest afval en tentresten opruimen.
De Himalaya als arena is niet nieuw voor filmmaker Geertjan Lassche. In 2014 sloot hij zich aan bij een Nederlandse klimexpeditie met als doel om één van de allerhoogste bergen ter wereld te beklimmen. Lassche’s persoonlijke doel was om als journalist zo objectief mogelijk te observeren wat de mores zijn in het hooggebergte. Toen zijn expeditie na circa zeven weken mislukte door een onverwachte lawine op 7.000 meter hoogte, en de Nederlandse deelnemers teleurgesteld waren dat de topkans verkeken was, reageerden de Sherpa’s bijna apathisch.
De lawine was een slecht voorteken en die berg bleef heus wel staan. In de jaren die volgden bleef Lassche de Himalaya bezoeken en leerde beter hoe Sherpa’s zich verhouden tot de bergen. Ze ervaren daar hun goden, die heimelijke aanwijzingen geven, bijvoorbeeld over of je wel of niet verder moet gaan tijdens een beklimming. Ook zag hij iets veranderen binnen de houding van de Sherpa’s: Waar zij vroeger schaduwen waren van de buitenlandse opdrachtgevers - die waterdragers zochten voor hun klimmers - treden de Sherpa’s steeds meer in het voetlicht om hun plek in hun eigen landschap op te eisen.
Geertjan Lassche: "In 2019, toen de wereld verbijsterd reageerde op een foto van een menselijke file op de Mount Everest, vroeg producent Jos de Putter of ik voor HUMAN een korte documentaire wilde maken, waarin de Sherpa’s zelf zouden filmen hoe zij zich verhouden tot elkaar, het berglandschap en hun goden. En waarin ze laten zien hoe ze hun eigenheid proberen te behouden ondanks de lokroepen van het kapitalisme dat afgelopen decennia samen met de toeristen het land is binnengekomen. Zo ontstond Schone Bergen, waarvoor niemand uit Nederland in Nepal is geweest. Zo is meer dan de helft van de beelden gefilmd door de befaamde bergbeklimmer Mingma G., de broer van berggids Jangmu."
2Doc Kort: Schone Bergen is mede tot stand gekomen met steun van het NPO-fonds.