De afgelopen decennia stonden in het teken een grenzeloze maakbaarheidsdrift. De mens als architect van zijn eigen lot. We leken alles onder controle te hebben, maar na corona en de Oekraïne-oorlog weten we inmiddels beter. In deze aflevering onderzoekt Het Filosofisch Kwintet de veranderende betekenis van het begrip maakbaarheid.

Wat heeft decennia aan maakbaarheidsdenken opgeleverd? Wanneer zijn we het geloof in de maakbaarheid van de maatschappij verloren? En waarom geloven we dan weer wel in de maakbaarheid van het individu?

Presentator Clairy Polak spreekt hierover met historicus Philipp Blom, klimaatjournalist Jaap Tielbeke, schrijver Nelleke Noordervliet en cultuurfilosoof Thijs Lijster.

Over dit seizoen
Voor even leken we oppermachtig. Onze tijd werd gekenmerkt door ongekende welvaart, langdurige vrede en steeds meer individuele vrijheid. Het twaalfde seizoen van Het Filosofisch Kwintet gaat over macht en onmacht. In vijf afleveringen onderzoekt presentator Clairy Polak maakbaarheid in tijden van crises.

Lees meer over dit seizoen →

Interviews met de gasten

Gasten in deze aflevering

Jaap Tielbeke

Jaap Tielbeke (1989) is journalist bij de Groene Amsterdammer. Hij studeerde Internationale Betrekkingen in Groningen en Filosofie in Antwerpen en Nijmegen. Voor de Groene schrijft hij vooral over klimaatverandering, sociale bewegingen en democratische vernieuwing. In 2020 verscheen van zijn hand Een Beter Milieu begint niet bij bij jezelf bij Das Mag. Eerder dit jaar volgde bij diezelfde uitgeverij We waren gewaarschuwd, over een profetisch maar helaas goeddeels genegeerd milieurapport uit 1972.

Nelleke Noordervliet

Nelleke Noordervliet (1945) geldt als een van de meest gevierde en begaafde schrijvers van ons taalgebied. Ze studeerde Nederlands in Leiden en Utrecht. Van haar hand verschenen talloze romans, essays en korte verhalen. Daarnaast heeft ze een vaste column in dagblad Trouw. Eerder dit jaar won Noordervliet de Gouden Ganzenveer, een prijs die wordt toegekend aan een persoon of instituut vanwege zijn of haar grote betekenis voor het geschreven en gedrukte woord in de Nederlandse taal.

Philipp Blom

De Duits-Nederlandse historicus en schrijver Philipp Blom (Hamburg, 1970) studeerde in Wenen en Oxford. Van zijn hand verscheen onder meer het boek Wat op het Spel staat en Het Grote Wereldtoneel. Verder publiceert hij onder meer in The Times Literary Supplement, The Independent, Frankfurter Allgemeine Zeitung en Die Zeit. Blom is een graag geziene gast bij Het Filosofisch Kwintet, waar hij iedere keer weer weet op te vallen dankzij zijn verrassende denken en haarscherpe formuleringen.

Thijs Lijster

Thijs Lijster (1981) is cultuurfilosoof en universitair docent kunst- en cultuurfilosofie in Groningen. Hij publiceert regelmatig in De Groene Amsterdammer en Filosofie Magazine. In 2009 won hij de essayprijs van Vrij Nederland, in 2010 de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek en in 2015 de Boekman Dissertatieprijs. Zijn boek De Grote Vlucht Inwaarts (2016) stond op de shortlist van de Socrates Wisselbeker, en lag ten grondslag aan deze aflevering van Het Filosofisch Kwintet.