Is het coronavirus hittebestendig?

Bij dit soort vragen is de belangrijkste bron: World Health Organisation (WHO). Zij geven aan dat er onvoldoende bewijs is om aan te nemen dat het virus de zomer niet zal overleven. Naast het feit dat het nog onduidelijk is of het virus hetzelfde reageert als andere virussen, zijn mensen na de zomer nog even vatbaar om ziek te worden. Het virus kan mensen dan opnieuw besmetten. Dit wordt bevestigd door Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

Toch horen we ook andere geluiden in Nederland. Zo zegt Marc van Ranst, hoogleraar virologie aan de Universiteit Leuven, in februari tegen EenVandaag dat hij Trump niet graag gelijk geeft, maar het toch eens is met zijn uitspraak. Van Ranst zegt dat elke dag verder richting de zomer, er eentje is richting het einde van het virus, “Neem bijvoorbeeld de SARS-epidemie uit 2003, toen verdween het virus ook als sneeuw voor de zon in mei. De gewone verkoudheidsvirussen vind ik ieder jaar vanaf april en mei ook niet meer terug.”

Ook hoogleraar Emerging Viruses Wim van der Poel van de Universiteit Wageningen komt in het EenVandaag-artikel aan het woord. Hij plaatst een kanttekening bij de uitspraak dat het warme weer het coronavirus zal bestrijden. “Over het algemeen is het zo dat virussen een duidelijke seizoenscirculatie hebben. Dat betekent dus dat we van veel virussen meer verspreiding zien in met name koude en regenachtige perioden. We kennen de verspreiding van dit coronavirus nog niet. Daarom vind ik de uitspraak van Trump niet terecht. Het lijkt nu of alle virussen over één kam geschoren kunnen worden. Door te zeggen dat het coronavirus verdwijnt als het warmer wordt, zeg je eigenlijk dat je niet meer bang hoeft te zijn.”

Ook Peter Burger, journalist en factchecker, laat aan de hand van een uitgebreid artikel zien dat het virus niet zomaar te bestrijden is door hoge temperaturen. Het virus werkt namelijk cellulair en is daarom niet per definitie altijd kwetsbaar voor warme temperaturen. Het virus hoeft dus niet weg te gaan in de lente of de zomer.  

Het influenzavirus (de normale griep) komt vooral in de wintermaanden voor en verspreidt zich via hele kleine vochtdruppeltjes van mens tot mens. Bij warme temperaturen blijven deze druppels groot en vallen ze kapot op de grond. Jeroen Kortekaas, onderzoeker bij de Wageningen Universiteit, zegt in een artikel van RTL Nieuws dat het immuunsysteem van mensen in de winter sowieso minder sterk is, tegelijk zijn virussen wél stabieler als het koud is.

Om te begrijpen waarom er jaarlijks in het ene land meer griepgevallen zijn dan in het andere, zijn onderzoekers gaan kijken naar invloeden van temperatuur en luchtvochtigheid. Uit een redelijk recent onderzoek hierover kwam naar voren dat een virus langer blijft leven bij droog en koud weer. Ook kan het zich in die omstandigheden makkelijker verspreiden. Bij hoge temperaturen en een hoge luchtvochtigheid nam de verspreiding van het virus af. Bij een hele hoge luchtvochtigheid verspreidde het zich zelfs helemaal niet meer. Maar het blijft afwachten in hoeverre dit betrekking heeft op het coronavirus. 

Om te onderzoeken of ditzelfde geldt voor het coronavirus zijn onderzoekers gaan kijken naar voorgaande virussen; SARS en MERS. Bij beide virussen is onduidelijk of ze zijn verdwenen door toenemende temperaturen, of doordat er vroegtijdig is ingegrepen en het virus zich daardoor niet snel heeft kunnen verspreiden.

Over de afname van het coronavirus bij warm weer kan dus nog weinig gezegd worden. Er kunnen, aan de hand van voorgaande onderzoeken, voorspellingen worden gedaan dat het virus in hoge temperaturen zal afnemen, maar dit is nog niet voldoende bewezen om als waar aan te nemen.