De Publieke Tribune op NPO Radio 1

Wielrennen is Afzien

In deze aflevering van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak aan het eind van de eerste etappeweek van de Tour de France van 2022 met oud-wielrenners Henk Lubberding en Gert Jakobs over de zin en waanzin van het wielrennen.

59. Wielrennen is Afzien (10 juli 2022)

Meyrueis, Lozère, 26 juni 1977. Warm, bewolkt weer. Ik pak mijn spullen uit mijn auto en zet mijn fiets in elkaar. Vanaf terrasjes kijken toeristen en inwoners toe. Niet-wielrenners. De leegheid van die levens schokt me.

De echte kenner zal 'm meteen herkennen, de openingszin van de wielrenklassieker De Renner van Tim Krabbé. Het boekje (157 pagina's) uit 1978 zal de afgelopen decennia onder het kussen van menig aankomend wielrenner hebben gelegen, ter voorbereiding op die ene koers, of die ene rit. Nooit zou beter worden beschreven hoe wielrennen voelde, schreef een journalist van The Guardian eens over het boek, dat volgens Volkskrant-columnist Bert Wagendorp dan toch ook echt geen sportboek was. Het was, aldus Gerrie Knetemann, een boek van iemand die 'het' gevoeld had, die 'het' had meegemaakt.

Maar wat is dat 'het' dan? Is dat het afzien tijdens de rit? Is dat het uitzicht aan de top? Zijn dat de verzuurde benen na afloop? Wat maakt dat duizend keer kapot gaan op de fiets zoveel jongens en meiden aanspreekt? En waarom is juist die lijdensweg misschien wel de essentie van fietsen?

In deze speciale uitzending van De Publieke Tribune, eenmalig op de vroege zondagavond, spreekt Coen Verbraak aan het eind van de eerste Tour-week met oud-wielrenners over de zin en waanzin van het wielrennen.

Reageren op deze uitzending?

Verdiep je verder

Van oudsher was wielrennen een sport van en voor de arbeidersklasse. Maar is dat het nog steeds? Is het tegenwoordig niet meer een sport voor de elite geworden? Oud-wielrenner Gert Jakobs: "Toprenners uit de arbeidersklasse bestaan nog, maar wielrennen is wel echt onbetaalbaar geworden."

Een olympische overwinning wordt wereldwijd gezien als de meest prestigieuze overwinning in een sport. Maar wat nu als je als topsporter niét wint? Of nét niet? Hoe ga je als olympiër om met tegenslag? En hoe houd je jezelf staande onder druk? In deze uitzending van De Publieke Tribune gaat Coen Verbraak in gesprek met (oud-)topsporters over het leven voor, tijdens en na de Olympische Spelen.

Voetbal is onder meisjes en vrouwen de snelst groeiende sport in Nederland. Velen dromen van een glansrijke carrière aan de top, dat is lang niet altijd vanzelfsprekend geweest. Op Weg naar de Top is een unieke vierdelige documentaireserie over de emancipatiestrijd van het Nederlands vrouwenvoetbal, gemaakt door filmmaker Mildred Roethof/Human Nature Films.

Gasten in deze aflevering

Henk Lubberding

Henk Lubberding (Voorst, 1953) is een voormalig professioneel wielrenner. Hij werd in 1977 profwielrenner en staat vooral bekend om zijn rol als meesterknecht. Deze rol heeft hij heel zijn carrière uitgevoerd bij de ploeg van Peter Post (TI-Raleigh).

Naast zijn status als meesterknecht heeft Lubberding zelf ook successen behaald. In dertien jaar Tour de France eindigde hij driemaal bij de eerste tien, won hij drie etappes (en een aantal ploegentijdritten), reed hij één keer in de gele trui en werd hij één keer eerste in het jongerenklassement. Verder werd hij tweemaal Nederlands kampioen en won hij in 1980 de klassieker Gent-Wevelgem. In totaal won Lubberding 58 wedstrijden.

Hij beëindigde zijn actieve wielerloopbaan in 1992 op 39-jarige leeftijd.

Gert Jakobs

Gert Jakobs (Emmen, 1964) is een voormalig professioneel wielrenner die vijf keer deelnam aan de Tour de France met de PDM-ploeg en die de ronde vier keer uitreed. Hij werd gezien als superknecht en trok jarenlang de sprint aan voor ploeggenoot Jean-Paul van Poppel. In 2009 gaf hij in het boek Het laatste geel van Mart Smeets toe dat hij in de Tour de France van 1989 epo heeft gebruikt, wat toen nog niet op de dopinglijst stond, waarmee hij dus officieel de dopingregels niet had overtreden.

Nadat hij in 1992 stopte, kwam hij in het zwarte gat terecht: hij raakte verslaafd aan amfetamine, verloor al zijn geld en zag drie huwelijken stranden. "Ik heb op het randje gezeten en gedacht: dit komt niet goed. Toen ik besloot te stoppen, voelde ik mij echt stuurloos."

In 2012 schreef journalist Erik Oudshoorn zijn biografie, getiteld Meesterknecht.