Probeer de wijkagent maar eens te interviewen

Een kritische aarzeling bij de één, een te rooskleurig verhaal bij ander. Maar na weken van bellen, kwamen dan toch de verhalen. Waar wijkagenten geen blad voor de mond nemen, is wel eerst vertrouwen nodig. Overigens hadden ze allemaal een antwoord als we vroegen of we gelegen belde: "Mijn telefoon staat altijd aan." Kennelijk nemen veel wijkagenten dat voor lief en dat geldt ook voor de werkdruk.

Uit onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid komt naar voren dat de wijkagent veel bezig is met de afhandeling van 112-meldingen en het verlenen van noodhulp. Brandjes blussen dus. Doordat de wijkagent minder in staat is om de thermometer van de wijk te zijn, gaat hij met minder informatie op een melding af, wat 'm vervolgens weer meer in gevaar kan brengen. De kans dat de wijkagent meer repressief moet optreden neemt toe.

En dat terwijl de politie juist de nadruk wil leggen op het preventieve werk en de signaleringsfunctie van de wijkagent. Ze zijn tenslotte de oren en ogen van de politie in de wijk. Meer kennis over de wijk en vertrouwen van de bewoners betekent meer kans op een goede afloop als de wijkagent erbij geroepen wordt. "Je moet oppassen dat je geen afvoerputje voor alle meldingen wordt," horen we van veel wijkagenten over de telefoon.

Het personeelstekort en de hoge werkdruk bij de wijkagent is natuurlijk bekend bij de leidinggevende chef en portefeuillehouder. "De politie is gebouwd op het loyaliteitsprincipe," zegt Liesbeth Huyzer tijdens een telefoongesprek. Daarmee bedoelt ze dat het personeelstekort onder andere bij de noodhulp door het hele team opgevangen moet worden.

Een van de conclusies uit het rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid: gaten in de politieroosters worden vaak opgevuld door de wijkagent. Iets vaker dan gewenst. En dus moet de wijkproblematiek maar even wachten en komt de wijk, uit nood, op 'hold' te staan. Wees dan als wijkagent meer eens niet solidair met je collega's, dat is gewoon lastig.

"Loyaliteit moet je als organisatie krijgen, niet opeisen," zegt een teamleider wanneer we met hem bellen. "Het fundament waarop de politie nu leunt gaat een keer barsten." Volgens hem is er wel de mogelijkheid om intern kritiek te leveren op de politieorganisatie. "Alleen door de waan van de dag komt de wijkagent hier niet aan toe," legt hij verder uit.

Het is daarom juist verfrissend om wijkagenten zelf een keer te horen reflecteren op hun eigen werk en organisatie. Wat een verademing. Geen gesprek met getouwtrek tussen presentator en wijkagent, politiek correcte antwoorden, argwaan of een gestrekt been, maar juist een open en eerlijk gesprek. Een kijkje in de keuken van de wijkagent en de politieorganisatie. Dat zou een van de meest bekritiseerde organisaties van Nederland best eens minder kiritiek kunnen opleveren.