Sterven, omringd door maanmannetjes

Luister hier de hele podcast

Zoals te verwachten heeft IC-arts Hans van der Hoeven geen vrolijke boodschap. Hij spreekt over de eenzame omstandigheden waarin corona-patiënten komen te overlijden en de machteloze situatie waarin artsen en verplegers zich bevinden.

Toch spreekt er ook hoop uit de woorden van Van der Hoeven. Hoop op dat de situatie hier niet zo erg gaat worden als in Italië. Hoop op ontwikkelingen in het onderzoek naar het nieuwe virus. En hoop op dat we, na deze zware tijden, weer teruggaan naar de gezondheidszorg die we in Nederland hebben en die we voor deze crisis misschien te vaak voor lief hebben genomen. 

Het is druk op de intensive care met corona-patiënten. 39 van de maximaal 51 bedden zijn in het Radboud MC, waar Van der Hoeven werkt, bezet. Bijna iedere patiënt die ze hebben, ligt aan de kunstmatige beademing. Ze liggen op hun buik, om zo het zuurstofgehalte in het bloed te verhogen. De meeste van hen zijn tussen de vijftig en de zestig en er ligt zelfs een jongen van achttien. 

De corona-pandemie heeft geleid tot een grote crisis, mede door een dreigend tekort aan bedden op de IC. Hadden we ons niet beter voor kunnen bereiden op een wereldwijde verspreiding van een virus? In de Publieke tribune reageert Van der Hoeven op deze vraag.

Tot nu toe zijn er twee mensen op de IC waar Van der Hoeven werkt aan corona overleden. Gelukkig is er nog geen patiënt onder zijn handen gestorven, maar "dat zal ongetwijfeld gebeuren," zegt de intensivist.

Wel kan hij vertellen hoe het er op dit moment uitziet voor een corona-patiënt op de intensive care die komt te overlijden. Luister naar het volgende fragment waarin hij spreekt over de eenzame situatie waarin corona-patiënten sterven. 

Iedere dag blijft Van der Hoeven naar zijn werk gaan met het idee: schouders eronder, het gaat vandaag weer goed komen. Als hij zou moeten kiezen of het een zegen of een vloek is om in deze periode op een IC te werken, zou hij ook zeggen dat het een zegen is.

"Ondanks deze moeilijke tijd, kunnen wel heel veel goede dingen doen voor onze patiënten," zegt de intensivist. "Daarnaast is dit een tijd vol verandering en ontwikkeling." Luister hoe Van der Hoeven er in deze moeilijke periode toch wat moois van probeert te maken. 

Veel mensen vragen zich af of de situatie zich hier net zo gaat ontwikkelen als in Italië, waar artsen noodkreten uitsloegen omdat IC's te weinig plek hadden voor alle patiënten. Van der Hoeven verwacht niet dat het in Nederland net zo zal gaan. 

Ten eerste, zo legt de intensivist uit, omdat in Italië de 'bom' al was ontploft, voordat ze erachter kwamen dat het virus wijdverspreid was. "Het vermoeden is dat in Italië in het begin alleen het topje van de ijsberg werd getest, mensen die al echt heel erg ziek waren. Daaronder zat een brede piramide met mensen die het virus al hadden. In Nederland zou die piramide minder breed kunnen zijn." 

Ook is er een verschil met de situatie in Italië in de manier waarop we in Nederland altijd al anders afwegingen maken over of het zin heeft om een patient bij de IC op te nemen. 

Het meest prangende wat Van der Hoeven meemaakt deze dagen is wanneer een patiënt komt te overlijden, en je als arts of verpleegkundige niet de steun kunt bieden die je wel wilt zijn. "Het is zo normaal om je arm om iemand zijn schouder te leggen en hem troost te bieden in de laatste fase van zijn leven. En dat is zeker belangrijk nu de familie minder aanwezig is.

"Maar we weten dat dat soort momenten nu niet meer mogen, omdat er besmetting kan optreden. En dat is moeilijk. Heel moeilijk." Toch houdt het personeel zich aan de afspraken, hoe zwaar en verdrietig dat ook is. 

Wil je meer horen over de situatie op de intensive care? Luister dan hieronder de hele aflevering van 'De publieke tribune' terug en abonneer je hier als Apple-gebruiker en hier als android-gebruiker op de podcast.