In Geloven wordt huisarts Martine geconfronteerd met het besluit van haar dochter om moslima te worden. Martine staat pal voor zelfbeschikking en vrije ontwikkeling voor iedereen. Zal ze haar overtuiging trouw blijven als ze haar dochter dreigt te verliezen aan een streng geloof?
Bekeringsverhalen
Literatuurwetenschapper Hans van Stralen, te gast tijdens de avond in Utrecht, schreef zijn proefschrift over bekeringverhalen. Volgens hem kan je naar intenties voor bekeren alleen maar gissen, maar zijn bekeringsverhalen concreet met elkaar te vergelijken. “Iemand die zich bekeert komt in een andere taalfamilie terecht. Mensen gaan anders spreken, vaak in opposities: ‘voorheen leefde ik in de duisternis en nu heb ik het licht gevonden’. Er komt een breuk met het oude sociale netwerk, en die breuk komt door de taal, die niet meer de taal van de oude familie is. Dat geeft conflict.”
Breuk
Volgens Anne Marie Korte, bijzonder hoogleraar theologische vrouwenstudies, ontstaat dat gevoel van een breuk doordat je niet meer behoort tot de vertrouwde binnenkant. “Bepaalde soorten van daden, zoals die met religie en seksualiteit te maken hebben, zorgen er sterker voor dat zo’n gevoel ontstaat. Dat zijn fundamenten binnen groepen die ervoor zorgen dat als je daarin verandert, je de wij-zij verhouding doorbreekt. In onze tijd roept met name bekering tot de islam sterke reacties op.”
Minirok of hoofddoek
De vraag naar de mogelijkheid van vrijheid bij onderwerping aan religie, speelt daarin tevens een rol. Duivenbode vraagt zich af: “Wanneer is een vrouw vrij? Is dat als ze in een minirok over straat gaat, of als ze een hoofddoek draagt? Als iemand een minirok aan wil moet ze die aan kunnen doen, maar het is wel jammer als we op haar neerkijken als ze dat doet. Dat geldt net zo goed voor de hoofddoek.”
Korte denkt dat de afkeer en het verlangen dat we voelen om vrouwen die zich tot de islam bekeren te redden, voortkomt uit ons onbegrip voor totale overgave. “Vanuit onze westerse achtergrond maken we een sterk onderscheid tussen zelfbeschikking en religie, dat misschien niet zo sterk is, en projecteren we aannames op religie, maken het exotisch, terwijl we er eigenlijk steeds minder van weten.”
Verantwoording
Van Stralen: “Bekeerlingen moeten uitgesproken defensief zijn, omdat ze moeten reageren op de heersende negatieve meningen over religie. Religieuze mensen moeten zich verantwoorden. Iedereen die van de norm afwijkt moet zich verantwoorden. Als je homoseksueel bent moet je je verantwoorden en als je literatuurwetenschapper bent, moet je dat ook doen- want daar verdien je niets mee.”
Volgens Korte is religie een manier om je minder te laten meeslepen door de waan van de dag. “Men wil bewust afstand nemen van het discours van gelijkheid. Je moet een zelfstandig individu zijn en je zo manifesteren. Je wordt afgerekend op hoe je presteert. Het geloof kan een welkom alternatief vormen.”
Duivenbode: “Je vindt antwoorden op grote levensvragen. Er is meer dan het leven dat we nu leiden en meer dan de materialistische consumptiemaatschappij. Je zet je spirituele ontwikkeling voorop en probeert een beter mens probeert te worden. Dat kan zonder religie, maar voor mij is de islam daarin een heel goede leidraad.”
Op donderdag 30 april gaat ‘Duivelse Dilemma’s on Tour’ met Een Tweede Kans in het Groninger Forum in Groningen. Aan tafel schuiven Mark, een 20-jarige pedofiel, ethicus en filosoof Gerard te Meerman en Caroline Huls, jurist en auteur van ‘Terugkeer van Zedendelinquenten in de Wijk’.